.jpg)
Kamena Kaidaka, LÂZA un LMF administrâtore Latvijâ 20.09.2022
Kad 1989. gada jûnijâ plaði atvçrâs lidostas “Rîga” durvis, lai toreiz vçl Padomju Latvijâ ienâktu vairâk nekâ 100 brîvâs pasaules latvieðu ârsti, kuºus savâ starpâ vienoja senâkâ no trimdas organizâcijâm – Latvieðu ârstu un zobârstu apvienîba (LÂZA), nevarçjâm vçl zinât, kâ izveidosies kontakti starp divâm tik ïoti atðíirîgâm pasaulçm. Bet sirsnîba, latvietîba, prieks par iespçju satikties, vçlme atbalstît bija tâ augsne, kuºâ uz palikðanu iesakòojâs mecenâtisms. Katrs atseviðíi vai arî profesionâlâs kopâs, bieþi arî kâ latvieðu draudzes, trimdas latvieði sâka savu palîdzîbas darbu Latvijas medicînai. Lîdz ar Latvijas neatkarîbas atgûðanu kontakti un palîdzîbas iespçjas paplaðinâjâs. Drîz pçc Pirmâ ârstu kongresa 1990. gadâ ârsti, brâïi Bertrams un Kristaps Zariòi (ASV) izveidoja bezpeïòas organizâciju Latvijas Medicînas Fonds (LMF), kas sâkotnçji bija saistîts ar LÂZA, 1999. gadâ prof. Emma Irçne Groduma (Kanada) sava kaºâ krituðâ brâïa – medicînas studenta, piemiòai nodibinâja Ojâra Veides fondu. Par tâ vadîtâju kïuva prof. Kaspars Tûters. 2003. gadâ Dr. Çriks Niedrîtis (ASV) izveidoja Prof. Ilmâra Lazovska Medicînas fondu izcilâ Latvijas ârsta piemiòai. Savu mecenâta darbu turpinâja prof. Kristaps Keggi ar Keggi Fund for International Orthopaedic Education. Dr. Aina Galçja Dravniece no saviem lîdzekïiem sponsorçja daudzu Latvijas jaunieðu izglîtîbas iespçjas ASV. Tagad darbojas viòas vârdâ nosauktais fonds. Precîzi vairs neviens nevar pateikt, cik daudziem kolçìiem Latvijâ kâdreizçjâs trimdas kolçìi ir palîdzçjuði, bet ðis skaitlis noteikti ir jau vairâki simti. Tâpat palîdzîbu saòçmuðas arî Latvijas ârstniecîbas iestâdes un augstskolas.
21. septembrî Rîgâ sâk darbu nu jau 9. Latvijas ârstu kongress, ko atkal kopâ rîko Latvijas Ârstu biedrîba un Latvieðu ârstu un zobârstu apvienîba. 33 gadi – tâ ir laika aiza, kuºai vçl pâri met tiltu pirmâ kongresa organizâtori un dalîbnieki, kas ieraduðies Latvijâ no tâlienes – prof. Bertrams Zariòð, dr. Zaiga Alksne-Phillips (ASV), prof. Kaspars Tûters (Kanada), dr. Çriks Niedrîtis (ASV), prof. Andis Graudiòð ( Austrâlija). Kongresa atklâðanas vakarâ 21. septembrî prof. Bertrams Zariòð pasniegtas LMF stipendijas trim jaunajiem Latvijas ârstiem un studentei no ASV. Kongresâ arî filmas “Kristapa Keggi daudzâs dzîves” pirmizrâde.
22. septembºa plenârsçde veltîta arî atskatam uz Pirmo Vispasaules latvieðu ârstu kongresu (prof. Bertrams Zariòð). 2019. gadâ, atzîmçjot 30 gadus kopð pirmâ kongresa, SIA Medicînas Apgâds izdeva grâmatu “Latvieðu ârstu kongress” – tas ir unikâlu dokumentu, fotografiju un domu apkopojums.
LÂZA savu 75 gadu jubileju svin ar tai veltîtu plenârsçdi 23. septembºa rîtâ, ko atklâj Vairas Vîíes-Freibergas uzruna. Turpinâjumâ LÂZA 75 gadiem veltîtâ dokumentâlâ filma, Prof. Ilmâra Lazovska Medicînas fonda stipendiâtu sveikðana un izcilu lektoru priekðlasîjumi. Bet vakara daïa P. Stradiòa Medicînas vçstures muzejâ, kur glabâðanâ jau tâlajâ 1993. gadâ ir nodots LÂZA archîvs, un mûzeja krâjumus papildina LÂZA biedru individuâlie dâvinâjumi.
“Gût var dodot...” - ðie Raiòa tik bieþi pieminçtâ citâta vârdi ir LÂZA motto arî ðogad. Gût var dodot – par to pârliecinâs visi, kas kâdreiz snieguði palîdzîgu roku. Un LÂZA biedru vidû tâdu ir daudz, ïoti daudz! 33 gadi ir laiks, kuºâ jau nomainîjuðâs ârstu paaudzes, tomçr mecenâtisma gars ir dzîvs.
Pirmais Vispasaules latvieðu ârstu kongress bija kâ cîrulis, kas vçstîja pavasari. Saviïòojums un emocionâlais pacçlums ir neatkârtojami. 9. Latvijas ârstu kongress ir apliecinâjums tam, ka vajadzîba bût kopâ, lai domâtu, runâtu, iepazîtu ko jaunu, nekur nav zudusi.
Kongresa dalîbnieku gâjiens no Doma laukuma gar Brîvîbas pieminekli uz Sporta pili 1989. gada 18. jûnijâ. Gâjiena rîkotâjs bija Viesturs Boka, tolaik Rîgas Medicînas institûta Ârstniecîbas fakultâtes prodekâns // Foto no B. Zariòa un P. Apiòa grâmatas “Latvieðu ârstu kongress”
Atpakaï
 - copy.png)
